خط قرمز اطاعت از والدین

و البته اهمیت حرمت به والدین و رعایت حقوق آن عزیزان از سیمای بسیاری از روایات اهل بیت علیهم السلام کاملا مشهود است از جمله:

*پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: نگاه فرزند به پدر و مادر از روى علاقه و محبّت، عبادت است.

*امام صادق علیه السلام در جواب سوال منصور بن حازم  که پرسیده بود: كدامین اعمال افضل و بهتر است؟ فرمودند: خواندن نماز در سرِ وقت، نیكى به پدر و مادر و جهاد در راه خدا. (سفینة البحار، ج 2، ص 687، مادّه ولد)

* امام صادق (علیه السلام) مى فرمایند: مردى خدمت پیامبر (صلى الله علیه وآله) آمد و گفت: اى رسول خدا، به چه كسى نیكى كنم؟ فرمود: به مادرت نیكى كن. مرد گفت: بعد از او به چه كسى؟ پیامبر فرمودند: به مادرت. مرد گفت: پس از آن چه كسى؟ فرمودند: مادرت. مرد گفت: پس از آن؟ پیامبر فرمودند: به پدرت نیكى كن.

*امام صادق علیه السلام از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل می کنند که پیامبر صلی الله علیه و آله در جواب جوانی که شور جهاد در دل داشت ولی پدر و مادری ناتوان در خانه داشت که خیلی به ا و انس و علاقه داشتند فرمودند: « فوالذی بعثنی بالحق لانسها بک لیله خیر من جهاد فی سبیل الله سنه»

قسم به آنکه مرا به حق مبعوث ساخته است اگر یک شب مادر با تو مانوس باشد از یک سال جهاد در راه خدا بهتر است(مکارم شیرازی/ تفسیر نمونه/ج 12/ ص 96)

بنابراین طبق آیات قرآن و روایات ما ارزش و اهمیت حرمت به والدین، رعایت حقوق آنها و اطاعتشان کاملا روشن است اما یک نکته مهم  و ظریف که این مقاله بنا دارد به آن بپردازد خط قرمز اطاعت از والدین است.

در دین اسلام اطاعت از پدر و مادر تا جایى است كه دعوت به شرك نكنند.

در صدر اسلام گروهى از جوانان كه اسلام را انتخاب كرده بودند، خدمت پیامبر (صلى الله علیه وآله) آمده، عرض كردند یا رسول الله! شما مى فرمایید ما به والدین احترام بگذاریم در حالى كه آنها ما را دعوت به ترك اسلام مى كنند، لذا این آیه در این باره نازل شد:

(وَإِن جَاهَدَاكَ عَلَى أَن تُشْرِكَ بِی مَا لَیْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلاَ تُطِعْهُمَا وَصَاحِبْهُمَا فِی الدُّنْیَا مَعْرُوفاً); (لقمان، آیه 14) و اگر آن دو تلاش كنند كه تو چیزى را همتاى من قرار دهى كه از آن آگاهى ندارى (بلكه مى دانى باطل است)، از آنان اطاعت مكن، اما با آن دو در دنیا به گونه اى شایسته رفتار كن.

و حالا در این قسمت چند سوال فقهی را که در این رابطه از محضر مبارک آیة الله مکارم شیرازی (دام ظله) پرسیده شده را همراه با پاسخ ایشان، زینت بخش نوشتارمان می سازیم:

اطاعت در این گونه موارد لازم نیست، ولى حتّى الامکان باید طورى رفتار کرد که رنجیده نشوند و لازم است که فواید کار خوب را براى ایشان توضیح داد تا مسأله براى آنها روشن شود و ممانعت نکنند.

اگر سرپیچى فرزند موجب اذیّت و آزار پدر مى گردد، باید از او اطاعت کند.

اگر مخالفت با آن، موجب ایذاى وى گردد، واجب الإطاعه است.

هر کارى که موجب ایذا و اذیّت والدین گردد، به معناى عاقّ والدین است، مگر در مواردى که تکلیف واجب یا حرامى باشد، و به انسان دستور مخالفت با آن را بدهند.

پدرتان هر کارى کرده است فعلا از دنیا رفته و دست او کوتاه است و چون مسلمان و شیعه على بن ابى طالب(علیه السلام) بوده، سزاوار ترحّم مى باشد. از خداوند براى او آمرزش بطلبید و بدانید پدر اگر فاسق هم باشد باز بر فرزند حقوقى دارد، امید است خداوند همه ما را ببخشد و بیامرزد.

منابع:

کتاب: رمضان ماه خدا ـ زین العابدین احمدی، حسنعلی احمدی

سایت شیعه سرچ

سایت آیة الله مکارم شیرازی(دام ظله)

سایت راسخون